Rozporządzenie ministra z 2023 roku dotyczące BHP na stanowiskach pracy – rozwiewamy wątpliwości

Wszelkie zmiany dotyczące pracy siedzącej przed monitorem mają na celu zminimalizowanie ryzyka problemów zdrowotnych, m.in. związanych z układem mięśniowo-szkieletowym. Ale czy faktycznie wszystkie stanowiska pracy – istniejące i nowe muszą spełniać wymogi, jakie niosą za sobą nowe regulacje? Sprawdźmy!

Gwoli przypomnienia – na mocy Rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 18 października 2023 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie BHP na stanowiskach pracy wyposażonych w monitory ekranowe – Dz. U. poz. 2367 - system prawny otrzymał zaktualizowane przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii na tychże stanowiskach.

Pracodawcy mieli na ich wdrożenie 6 miesięcy. Jak to wygląda w praktyce, bo pojawiające się po drodze pytania wciąż budzą wątpliwości. Co się zmieniło dla pracowników biurowych, bo to głównie ich dotyczą nowe regulacje, na jakie przywileje mogą liczyć, jakie fotele do biurka spełniają wymagania rozporządzenia, a także, może dla niektórych najważniejsze, kto weryfikuje wdrożenie rozporządzenia?

Najczęstsze pomyłki w interpretacji rozporządzenia ministra dotyczących miejsc pracy

Powstało wiele mitów na temat treści rozporządzenia z 2023 roku. Niektórzy pracodawcy odebrali je jako atak na nich samych czy wymuszenie pewnych działań, co nie jest prawdą. Zgodnie z nową definicją stanowisko pracy jest przestrzenią wyposażoną w:

• elementy podstawowe, a więc monitor, klawiaturę i myszkę lub inne urządzenia wejściowe, oprogramowanie z interfejsem dla użytkownika,

• stół lub biurko i krzesło,

• opcjonalnie stację dysków, skaner, drukarkę czy uchwyty na dokumenty.

Nowelizacja zwraca też uwagę na przestrzeń pod biurkiem – nie było o niej mowy we wcześniejszych rozporządzeniach. Taka przestrzeń musi być na tyle duża, aby pracownik nie tylko zmieścił nogi, ale również miał swobodę w zmianie pozycji siedzącej.

I teraz najważniejsze – wymagania określone w rozporządzeniu ograniczają się JEDYNIE sugestiami, nie narzucają konkretnych rozwiązań.

Przykładowo fotele ergonomiczne powinny posiadać możliwości regulowania poszczególnych elementów – to na pewno, ale rozporządzenie nie wspomina nic o konkretnym zakresie regulacji. Przede wszystkim powinna ona być dostosowana do indywidualnych potrzeb pracownika.

Czy rozporządzenie jest nakazem?

Nie. Rozporządzenie wskazuje jedynie na konieczność zapewnienia pracownikowi odpowiednich udogodnień, ale niczego nie wymusza i nie nakazuje. Jak to rozumieć w praktyce? Rozporządzenie określa np. możliwości regulacji fotela, ale nie podaje konkretnych wskazań regulacji. Mówi, że stół lub biurko powinno być ergonomiczne, ale nie podaje konkretnych wymiarów itp.

Tak więc wymagania prawne określone w ww. rozporządzeniu zostaną spełnione już przy zapewnieniu pracownikowi odpowiedniego fotela do biurka wraz z możliwością regulacji wysokości podparcia lędźwiowego czy podłokietników, a także odpowiedniej przestrzeni pod biurkiem, podnóżka, ale wyłącznie na osobistą prośbę pracownika itp.

Podsumowując – rozporządzenie zawiera tylko wytyczne, jak powinno wyglądać stanowisko pracownika. Wymagania wymienione w rozporządzeniu są sugestią dla pracodawców, a nie obowiązkiem pod groźbą kary.

Jaki jest faktyczny cel rozporządzenia?

Celem Rozporządzenia Ministra z 2023 roku jest przede wszystkim informowanie, uświadamianie, sugerowanie, podpowiadanie, a nie surowe egzekwowanie przepisów.

Kto weryfikuje wdrożenie rozporządzenia?

W kuluarach firm dużo mówiło się o kontrolach inspektorów w ramach oględzin stanowisk pracy wyposażonych w monitory komputerowe. Mieli oni sprawdzać wyposażenie stanowisk oraz czy są zgodne z wymaganiami ww. rozporządzenia.

Tymczasem prawda jest taka, że nie istnieje ani jednostka, ani instytucja mająca prawo wydawać zaświadczenia czy certyfikaty dotyczące zgodności poszczególnych elementów z rozporządzeniem.

Wszelkie oświadczenia dotyczące tego, że produkt spełnia wymagania rozporządzenia, są nieważne – nie mają mocy prawnej.

Jakie fotele spełniają wymagania rozporządzenia?

Przepisy rozporządzenia nie określają jednoznacznie, jak powinien wyglądać fotel ergonomiczny do biura, jaki powinien mieć zakres i sposób regulacji oparcia czy podłokietników. Niemniej fotele do biurka, zgodnie z podstawowymi zasadami ergonomii, powinny pozwalać na takie ułożenie ramienia, nadgarstka i dłoni, aby podczas pracy nie trzeba było nienaturalnie ich skręcać. Ponadto zgodnie z sugestiami zawartymi w rozporządzeniu, fotel ergonomiczny do biura powinien posiadać:

• wyprofilowane i regulowane pod względem wysokości i głębokości siedzisko,

• regulację wysokości oparcia odcinka lędźwiowego kręgosłupa,

• regulację kąta pochylenia oparcia oraz odpowiednie wymiary oparcia i siedziska, zapewniające wygodną pozycję i swobodę ruchów,

• regulowane podłokietniki.

Więcej na temat foteli do biura znajdziesz w naszym wcześniejszym artykule: https://www.unique-meble.pl/aktualnosci/fotele-biurowe-zgodne-z-rozporzadzeniem-ministra-z-2023-roku-jakie-powinny-byc,103